เซินชี่หวาน (Shenqiwan)

เซิ่นชี่หวาน (肾气丸)

สรรพคุณ
รักษาอาการหยางของไตไม่สมบูรณ์ ซึ่งมีอาการเมื่อยเอว ขาไม่มีแรง ช่วงล่างของร่างกายมีอาการเย็น ท้องน้อยหดเกร็ง ร้อนรุ่มหน้าอก กระสับกระส่าย ปัสสาวะไม่คล่อง หรือมีปัสสาวะมากผิดปกติและเสมหะชื้นตกค้าง หรือมีอาการของโรคเบาหวาน เช่น หิวบ่อย กระหายน้ำ ปัสสาวะบ่อยและขาบวมน้ำ ลิ้นมีลักษณะอ้วนหนาและซีด ชีพจรพร่อง อ่อนแรง
ตำรับยานี้สามารถเพิ่มหรือลดขนาดยาให้เหมาะสมในผู้ป่วยโรคไตอักเสบเรื้อรัง โรคเบาหวาน ประสาทอัตโนมัติผิดปกติ ประสาทเสื่อมในผู้สูงอายุ ต่อมลูกหมากโตในระยะต้น มีบุตรยาก โรคขาดประจำเดือน กลุ่มผู้ป่วยด้วยโรคเรื้อรังต่าง ๆ กลไกการทำงานของระบบขับถ่ายปัสสาวะผิดปกติอันเนื่องมาจากหยางของไตไม่สมบูรณ์

การออกฤทธิ์
บำรุงเสริมหยาง เพิ่มความอบอุ่นให้ไต

ส่วนประกอบ

地黄 (干) Radix Rehmanniae ตี้หวง (กัน) 240 กรัม
山药 Rhizoma Dioscoreae ซันเหย้า 120 กรัม
山茱萸 Fructus Corni ซันจูยฺหวี 120 กรัม
泽泻 Rhizoma Alismatis เจ๋อเซี่ย 90 กรัม
茯苓 Poria ฝูหลิง 90 กรัม
丹皮 Cortex Moutan Radicis ตันผี 90 กรัม
桂枝 Ramulus Cinnamomi กุ้ยจือ 30 กรัม
附子 (炮) Radix Aconiti Praeparata ฟู่จื่อ (เผ้า) 30 กรัม

วิธีใช้

นำตัวยาทั้งหมดมารวมบดเป็นผงละเอียด เตรียมเป็นลูกกลอนน้ำผึ้งหนักเม็ดละ 9กรัม รับประทานกับน้ำสุกอุ่น ครั้งละ 1 เม็ด วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น หรือเตรียมเป็นยาต้มโดยปรับลดน้ำหนักยาลงจากตำรับยาข้างต้น 10 เท่า

คำอธิบายตำรับ

地黄 (干) ตี้หวง (กัน) (โกฐขี้แมว) ตัวยาหลัก หวาน อมขม เย็น ระบายความร้อน ทำให้เลือดเย็น บำรุง ยิน เสริมธาตุน้ำ
山药ซันเหย้า ตัวยาเสริม หวาน สุขุม บำรุงชี่ เสริมยิน บำรุงม้าม ปอดและไต เหนี่ยวรั้งสารจำเป็น แก้ตกขาว
山茱萸ซันจูยฺหวี ตัวยาเสริม เปรี้ยว อมฝาด อุ่น เล็กน้อย เสริมบำรุงตับและไต เก็บออมสาร จำเป็น เหนี่ยวรั้งการหลั่งเร็วของอสุจิ และควบคุมการขับปัสสาวะให้ดีขึ้น
泽泻เจ๋อเซี่ย ตัวยาช่วย จืด อมหวาน เย็น ขับปัสสาวะ ขับความชื้น ระบาย ความร้อน
茯苓ฝูหลิง (โป่งรากสน) ตัวยาช่วย จืด อมหวาน สุขุม ขับน้ำ สลายความชื้น บำรุงม้าม สงบ จิตใจ
丹皮ตันผี (เปลือกรากโบตั๋น) ตัวยาช่วย ขมอม เผ็ด เย็น เล็กน้อย ระบายความร้อน ทำให้เลือดเย็น กระจายเลือดเสีย ทำให้การไหลเวียน ของเลือดดีขึ้น
桂枝กุ้ยจือ (กิ่งอบเชยจีน) ตัวยาช่วย เผ็ด อมหวาน อุ่น ขับเหงื่อ ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ให้ความ อบอุ่น ช่วยให้ชี่มีการหมุนเวียนดีขึ้น
附子 (炮) ฟู่จื่อ (เผ้า) (โหราเดือยไก่) ตัวยาช่วย เผ็ด ร้อน (มีพิษ)* ดึงหยางให้กลับคืนมา เสริมหยาง บำรุง ไฟธาตุ สลายความเย็น ระงับปวด

รูปแบบยาในปัจจุบัน
ยาลูกกลอน ยาน้ำ ยาชง ยาต้ม
ข้อควรระวังในการใช้
ตำรับยานี้ไม่เหมาะกับผู้ป่วยที่มีอาการร้อนในจากยินพร่อง อาการขาดน้ำหรือสารจำเป็นอันเกิดจากความร้อนและความแห้งในร่างกาย

ที่มา : กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข